گرایش به ازدواج جوانان

با وجود این برخی گزارش‌های غیررسمی حکایت از کاهش آمار ازدواج، افزایش طلاق و نیز گرایش به تجرد دارد. شدت این مسئله تا جایی است که برخی از به‌هم‌خوردن تعادل جنسی در بین افراد در سن ازدواج در جامعه سخن می‌گویند.

 اعلام گاه‌وبی‌گاه ارقام چند صد هزار نفری و حتی بیش از یک میلیون برای دخترانی که در جامعه شانس ازدواج با گروه هم سن خود را از دست داده اند از جمله مواردی است که هر از گاهی در رسانه‌ها و مطبوعات به چشم می‌خورد.

جهت بررسی صحت و سقم این قبیل تحلیل ها نگاهی توصیفی و شتابزده داریم به آمار مجردین، و نیز میانگین سن ازدواج طی سه دهه 1365، 1375 و 1385.

از سال 1347 که دادگاه خانواده از دیگر دادگاه‌ها تفکیک شد  میزان طلاق و ازدواج و تعداد افراد مجرد و متاهل به‌صورت رسمی ثبت و برآورد می شود. طبق آمار ثبت احوال کشور تا سال 1337 از نه میلیون ازدواج در کل کشور، 5/1 میلیون منجر به طلاق شده است (3/14درصد)، در سال1344 از 153 هزار و 860 ازدواج در کل کشور، 35 هزار و 387 فقره منجر به طلاق (23درصد) و درسال 1358 از 302 هزار و766  ازدواج به ثبت رسیده، 21 هزار و 071 مورد منتهی به طلاق شده است (7درصد).

بر خلاف انتظار که تصور می شود فقر و کمبود مادی بیشترین علت گسست خانوادگی  و طلاق است، نمودارهای موجود در آمار ثبت احوال کشور در نیم قرن اخیر، از آغاز  کشف حجاب در 1314،  تا سال 5631 نشان می دهد که درصد طلاق نسبت به ازدواج در شهرهای مرفه همانند تهران، آبادان و کرمانشاه بیشتر بوده است. و در شهرهای محروم  همانند مهریز، سمیرم و خوانسار، در برابر میزان طلاق در شهرهای مرفه و همجوار آنها مانند بابل در کمترین حد خود بوده است (بابل 11درصد و آمل 5/5درصد).

نتیجه سرشماری در مورد افراد بدون همسر بالای 30 سال

سال 1365:
زنان: با توجه به تعداد کل زنان بالای 30 سال (16030975نفر)، تعداد یک میلیون و 379 هزار و 103 نفر بدون همسر بوده اند که از این تعداد 824 هزار و03  نفر ساکن شهر، 549 هزار و 212 نفر ساکن روستا و 5841 نفر غیرساکن بوده اند.

مردان: از کل مردان بالای 30 سال (16839388 نفر)، تعداد افراد بدون همسر 494 هزار و 971 بوده است که از این تعداد 297 هزار و 122 نفر در شهر، 195 هزار و 321 نفر در روستا و 2528 نفر غیر ساکن بوده اند.

با توجه به ارقام به‌دست آمده از تعداد کل افراد بدون همسر، در برآورد 10 ساله 1365،  تعداد زنان بدون همسر در مقایسه با تعداد مردان، بطور فزاینده ای افزایش داشته است.

سال 1375:
زنان: در آمار به‌دست آمده از تعداد کل زنان بالای 30 سال (22379336نفر)، تعداد زنان بدون همسر یک میلیون و 680 هزار و 964 مورد بوده که 1080264 نفر ساکن شهر و 595392 نفر ساکن روستا بوده اند.

مردان: از تعداد کل مردان بالای 30 سال (23021747نفر)، 557370 نفر در این دهه  بدون همسر بوده اند که تعداد 389028 نفر آنان در شهر و 167038 نفر هم در روستا ساکن بوده اند.

بر اساس این آمار در دهه فوق  با تفاوت حدود یک میلیون نفر، تعداد مردان بدون همسر بالای 30 سال بسیار کمتر از زنان است.

سال 1385:
زنان: در آمارگیری این دهه، از تعداد کل زنان بالای 30 سال (29278477 مورد)، تعداد2 میلیون و  681 هزار و 698 نفر بدون همسربودند که 1839564 نفر در شهر و 842134 نفر در روستا ساکن بوده اند.

مردان: از کل مردان بالای 30 سال (30244270 مورد) تعداد یک میلیون و 476 نفر بدون همسربوده، که تعداد 741653 نفر در شهر و 258823 نفر در روستا ساکن هستند.
در مقام مقایسه این دهه، از تعداد کل زن و مرد بالای 30 سال – با وجود اختلاف حدود یک میلیون نفر، باز هم تعداد افراد بدون همسر مردان نسبت به زنان کاهش چشمگیری نشان می دهد.

یافته های سه دوره آمارگیری متوالی (1365، 1375، 1385) مرکز آمار ایران نشان می دهد که تعداد زنان بدون همسر بالای 30 سال – چه در شهرها و چه در روستاها – نسبت به مردان بدون همسر بالای 30 سال، نزدیک به دو برابر است. گذشته از این در هر دهه تعداد مردان بدون همسر سیر نزولی را طی می کند.

ترتیب اولویت از دست دادن همسر در زنان در شهر و روستا، فوت، هرگز ازدواج نکرده و طلاق است. در حالی‌که چنین اولویت بندی در مورد مردان بدون همسر، در دهه 65، هرگز ازدواج نکرده، طلاق، فوت؛ و در دهه های 75 و 85، هرگز ازدواج نکرده، فوت و طلاق می باشد.

اما از سوی دیگر آمار فوق نشان می دهد  در سه دهه اخیر تعداد مردان هرگز ازدواج نکرده بیشتر از زنان هرگز ازدواج نکرده بالای 30 سال است ولی در مورد بی همسر شدن مردان  بر اثر فوت و طلاق،  اولویت کمتر به نفع طلاق همسر در دهه اخیر است. در نتیجه اقدام به طلاق در مردان بالای 30 سال بطور ناهماهنگ و در  زنان بالای 30 سال با کثرت ثابت، در دهه های اخیر به چشم می خورد.